у
I предлог с род. 1. (возле, около) дар назди ..., дар пеши..., дар паҳлуи, назди..., пеши..., дар; ведро стоит у колодца сатил дар назди чоҳ аст; у окна дар пеши тиреза; у моря дар соҳили баҳр 2. (при, вместе) бо ҳамроҳии...; жить у родителей бо ҳам-роҳии падару модар зиндагӣ кардан 3. (указывает на лицо, от которого исходит действие) аз, дар; спроси у учителя аз муаллим пурс; они у соседей онҳо дар хонаи ҳамсояанд; я учился у плотника ман дуредгариро аз дуредгар омӯхтам; у меня болит зуб дандонам дард мекунад 4. (указывает на принадлежность): у него два сына ӯ ду писар дорад; у двери есть замок дар қулф дорад; у стола есть ящики стол ғаладон дорад 5. (указывает на какое-л. состояние, дей-ствие) дар ..., ба ...; быть у власти дар сари ҳокимият истодан; быть у руля суккон ба даст гирифтан <> смотри у меня! ту ҳоло нигоҳ карда ист!, ту ҳоло бо собуни ман ҷомашӯӣ накардӣ! II межд. (произносится протяжно - у-у, у-у-у) 1. звукоподр. (при обозначении воя, гула) уллос, ғурриш, ғуррос; «у-у-у» завывал ветер в горах дар кӯҳҳо шамол ғуррос мезад 2. (при выражении укоризны, угрозы, негодования) э, эҳе, эҳҳа, ҳай-ҳай; у, озорник! э, шайтон! 3. (при выражении испуга, страха) вай-вай-вай; у, какой страшный! вай-вай чӣ қадар бадвоҳима! 4. (при выражении удивления) эҳе, ӯҳӯ, оҳо; у, какой большой вырос! оҳо, хеле калон шуда мондааст! 5. (при выражении одобрения, восторга) аҷаб, ҳай-ҳай; у, как хорошо! аҷаб хуб аст! приставка префиксест, ки дар аввали феълҳо омада, чунин маъноҳоро ифода мекунад: 1) самти ҳаракат ба тарафе, ба сӯе - убежать гурехтан; улететь парида рафтан 2) кам шудани миқдори чизе - урвать канда гирифтан; ушить дӯхта кӯтоҳтар (тангтар) кардан 3) то ба охир расондани амалеро - уговорить ба гап даровардан; убаюкать аллагӯён хобондан 4) устуворона щро намудани амале - усесться нишаста гирифтан; улечься ёзида хоб кардан 5) цойгир кардани чизе - уписать навишта ғунҷондан; уместить ҷой кардан, ғунҷондан 6) тағьир додани сифати предмет - укрепить мустаҳкам (устувор) кардан; уквасить туршонидан 7) ба шакли мутлақ гардонидани баъзе феълҳо - ужалить газидан, неш задан; украсть дуздидан