ну
I межд. разг. 1. (выражает побуждение) кани; ну, давайте читать! канӣ, биёед хонем! 2. с род. мест. 2 и 3 л. ед. и мн. (отстань, отстаньте) биё мон(ед), биё бас кун(ед); ну тебя, надоёл! биё мон, безор шудам! // (прочь, долой) дафъ (нест, дур) шавад; ну его! равад!, дафъ шавад! 3. чаще с частицами «и», «уж», «ж» выражает удивление, негодование, иронию аҷаб, аҷиб, заб; ну и трус! заб тарсончак будааст! II частица 1. вопр. чаще в сочет. с частицей «да» (неужели) рост, ростӣ, ба рости; я сегодня уезжаю.- Да ну? ман имрӯз меравам,- Ба рости? 2. вопр. в сочет. со сл. «как» разг. (что, если) агар, магар, канӣ; ну, как придет кто-нибудь? агар ягон кас омада монадчӣ? 3. усил. ҳа, бале, не; ведь это неправда? - Ну, конечно, неправда! охир ин нодуруст-ку? - Ҳа, албатта, нодуруст! 4. разг. (итак, наконец) охир, оқибат, дар охир, пас; ну, я пошел хайр, ман рафтам 5. с неопр. ф. гл. несов. вида разг. (начал, стал) сар кард, бардошт; он вошел и ну кричать аз дар надаромада мағал бардошт 6. прост. (допустим) хайрдия, хайр; ты сказал ему? - Ну, сказал ту ба вай гуфтӣ? - Хайр, гуфтам ну да 1) (как бы не так) умед накун!; осон не!; 2) (разумеется, конечно) албатта, шаке нест, ба рости; наход; ну и ну! аҷаб!; ни тору ни ну прост. аз ҷояш намеҷунбад; футы, [нуты]! наход!, ина бинед-а!
с
II (со, съ) приставка 1. префиксест, ки барои сохтани феъл хизмат карда, маъниҳои зеринро мефаҳмонад: 1) ҳаракат аз тарафхои гуногун ба як нуқта - связать бастан; сковать кӯфта пайванд кардан; соединить пайваст кардан 2) ҳаракат аз боло ба поён - слезть фуромадан; сойти поён фуромадан 3) цудо карда гирифтани чизе- срезать буридан, бурида ҷудо кардан; срубить буридан; соскоблить тарошидан 4) иҷро кардан, риоя кардани чизе - справиться с чём-л. аз ӯҳдаи коре баромадан 5) то ҳадди охирин расондани амал - скормить хӯронда. тамом кардан; стереться суда шудан, фит шудан 6) барои ифодаи намуди мутлаки баъзе феълҳо - съязвить нештар задан; сделать кардан 2. барои зарфсозӣ: сбоку аз паҳлу: слева аз чап, аз тарафи дасти чап; спросонок хобу хоболу I (со) предлог 1. с род. (указывает место, от которого происходит действие) аз; снять книги с полки китобҳоро аз раф гирифтан; вскочить с постели аз ҷогаҳ ҷаста хестан; с дерева упало яблоко аз дарахт себ афтод; они возвращались с охоты онҳо аз шикор бармегаштанд 2. с род. (указывает место или источник возникновения действия) аз; болезнь началась с насморка касалӣ аз зуком сар шуд; напасть на врага с тыла ба душман аз ақибаш (аз ақибгоҳ) ҳамла кардан; так с чего мы начнём? пас мо аз чӣ сар ме-кунем?; получить письмо с родины аз ватан хат гирифтан; дыни со своёй бахчи харбузаҳои полизи шуд 3. с род. (указывает время начала действия) аз; с самого вечера аз [худи] бегоҳирӯзӣ; с раннего детства аз хурдсолӣ; с первого января аз якуми январь 4. с род. (указывает местоположение, местонахождение предмета или лица) дар, аз, аз болои...; с правой стороны дороги вилась тропинка дар тарафи рости роҳ пайраҳае печутоб хӯрда мерафт; с этого места хорошо видно аз ин ҷо хуб дида мешавад; говорить речь с трибуны аз минбар нутк кардан; наблюдать с горы аз болои кӯҳ мушоҳида кардан 5. с род. (указывает предмет или лицо, от которого требуется или отнимается что-л.) аз; собрать с сотрудников профсоюзные взносы аз ходимон ҳаққи аъзогии иттифоқи касабаро ҷамъ кардан 6. с род. (указывает на предмет, являющийся образцом, оригиналом, единицей измерения чего-л.) аз; берите с него пример аз вай ибрат гиред; это переведено с таджикского языка ин аз забони тоҷикӣ тарҷума карда шудааст; урожай с гектара ҳосил аз хар гектар, ҳосили ҳар як гектар 7. в сочет. со словами «довольно», «до-статочно», «хватит» и т. п. ба, аз; с вас хватит ба шумо бас аст 8. с род. (на основании чего-л., следуячему-л.) бо; с одобрёния руководства бо савобдиди роҳбарият; с вашего согласия бо розигии шумо; с разрешения старших бо рухсати калонсолон 9. с род. (указывает причину действия) аз; с радости аз хурсандӣ; с горя аз ғусса, аз дард; с досады аз ҳасрат; мы устали с дороги мо аз кӯфти роҳ хаста шудем 10. с род. (указывает предмет, орудие, которым производится действие) бо; кормить с ложечки бо кошукча хӯрондан 11. с род. в составе некоторых устойчивых сочетаний: взять с бою ҷанг карда ба даст даровардан; покупать с рук аз даст харидан; читать с листа бе тайёрӣ хондан // в составе некоторых наречий: с размаху қулоч кашида, кашидаву кушода; с разбегу давида омада; с налёта ҳамла оварда; с ходу рафтуравон 12. с вин. (приблизительно, почти, около) тахминан, тақрибан; он с месяц пробудет в отъёзде вай тахминан як моҳ дар сафар хоҳад буд; [он] ростом с тебя қадаш (қади) ту барин 13. с тв. (указывает на совместность, наличие чего-л., обладание чем-л.) бо, ва (=у), ҳамроҳи..., бо ҳамроҳии...; идите с нами бо мо равед; мы с братом ману бародарам; отец с матерью падар ва модар, падару модар; выйти на прогулку с детьми бо кудакон ба гардиш баромадан; хлеб с маслом нону равған, нону маска; бутылка с молоком шишаи шир; девочка с косичками духтарчаи кокулдор 14. с тв. (при посредстве кого-чего-л.) бо, қати; уехать с вечерним поездом бо поезди шабона рафтан 15. с тв. (указывает на явление, состояние, которым сопровождается какое-л. действие) бо; с удовольствием бо камоли хурсандӣ; с улыбкой бо табассум; с целью... бо мақсади...; они с радостью согласились онҳо бо хурсандӣ рози шуданд 16. с тв. (указывает место, предмет, на который направлено действие) бо, ба; подружиться с товарищами бо рафиқон дӯст шудан, бо рафиқон дӯстй пайдо кардан; не спешите с отъёздом ба рафтан шитоб накунед; справиться с работой аз ӯҳдаи кор баромадан; поспешить с выводами саросема хулоса баровардан, хулосаҳои хом баровардан 17. с тв. (указывает на предмет, с помощью которого осуществляется действие) бо, ба, ба воситаи...; рассматривать с лупой бо заррабин дидан; мыть с мылом бо собун шустан 18. с тв. (указывает цель действия) бо; явиться с докладом бо маърӯза омадан; арз кардан; обратиться с просьбой бо ҳоҳише муроҷиат кардан 19. с тв. (указывает на наступление чего-л.) бо; с приходом весны бо омадани баҳор; с годами сол ба сол; со временем бо мурури замон 20. с тв. (с глаголами «случиться», «произойти», «обстоять» указывает на лицо, испытывающее что-л.): с ними все обстоит хорошо ҳама корҳои онҳо баҷо, аҳволашон нағз; у него плохо с глазами чашмони вай дардманд шудаанд; что с тобой стало? ба ту чӣ шуд?
фу
межд. 1. при выражении досады, укоризны, отвращения ӯҳ, ӯй, эҳ; фу, как нехорошо! ӯҳ, чӣ тавр бад аст!; фу, какая гадость! ӯй, чӣ нафратангез аст! 2. при выражгнии усталости, изнеможения уҳ, ӯй фу, как жарко! ӯҳ, чӣ қадар ҳаво гарм аст! <> фу-ты, [ну-ты]! ина бинеда!